Research article | Open Access
International Journal of the Pursuit of Excellence in Leadership 2025, Vol. 5(1) 45-55
Öğretmen İyi Oluş Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması - Adaptation of the Teacher Well-Being Scale into Turkish
pp. 45 - 55
Publish Date: June 30, 2025 | Single/Total View: 27/8 | Single/Total Download: 52/22
Abstract
Öz
Bu çalışmada, öğretmenlerin iyi oluşlarını ölçmeye yönelik olarak Collie (2015) tarafından geliştirilen Öğretmen İyi Oluş Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanmıştır. Ölçek, öğretmenlerin okul bağlamı, çalışma koşulları ve öğrencilerle etkileşimlerine dayalı olarak iyi oluş durumlarını belirlemeye yönelik olarak geliştirilmiştir. Ölçeğin uyarlaması APA, AERA ve NCME tarafından yayımlanan Eğitim ve Psikolojik Test Standartları (2014) ve ITC tarafından yayınlanan Testleri Çevirme ve Uyarlama Kılavuzunda (2017) belirtilen basamaklar ve yönergelere dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede (1) ölçeğin uyarlama için gerekli koşulları sağladığı belirlenmiş, (2) Türkçeye çeviri ve İngilizceye geri çeviri işlemleri yapılmış, çeviriler dil uzmanları ve alan uzmanları tarafından incelenmiş, (3) kapsam geçerliği için ölçek maddeleri alan uzmanları tarafından incelenmiş, (4) ön uygulama yapılmış (5) geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmış ve tüm son olarak tüm bu işlemler (6) raporlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Ankara’nın merkez ilçelerindeki devlet ortaokullarında görev yapan toplam 560 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırma sonucunda ölçeğin Türkiye’ye uyarlanmış versiyonunun da orijinal ölçek gibi üç boyutlu (iş yükü iyi oluşu, kurumsal iyi oluş, öğrenci etkileşimi iyi oluşu) bir yapı sergilediği belirlenmiştir. Yapılan analizler ölçeğin yüksek geçerlik ve güvenirlik skorları ortaya koyduğunu göstermiştir. Dolayısıyla bu çalışmanın, Türkiye’de öğretmen iyi oluşunu araştırmaları için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı sağladığını söylemek mümkündür.
Abstract
In this study, the Teacher Well-Being Scale developed by Collie (2015) to measure teachers' well-being has been adapted into Turkish. The scale was developed to determine teachers' well-being based on the school context, working conditions, and interactions with students. The adaptation of the scale was carried out based on the steps and guidelines specified in the Educational and Psychological Testing Standards (2014) published by the APA, AERA, and NCME, and the Test Translation and Adaptation Guide (2017) published by the ITC. Within this framework, (1) it was determined that the scale met the necessary conditions for adaptation, (2) translation into Turkish and back-translation into English were performed, and the translations were reviewed by language experts and subject matter experts, (3) the scale items were reviewed by subject matter experts for content validity, (4) a pilot study was conducted, (5) validity and reliability studies were performed, and finally, (6) all these processes were reported. The sample of the study consists of a total of 560 teachers working in state middle schools in the central districts of Ankara during the 2023-2024 academic year. The results of the study revealed that the adapted version of the scale for Turkey, like the original scale, exhibits a three-dimensional structure (workload well-being, organizational well-being, student interaction well-being). The analyses conducted revealed that the scale has high validity and reliability scores. Therefore, it is possible to state that this study provides a valid and reliable measurement tool for research on teacher well-being in Türkiye.
Keywords: İyi oluş, öğretmen iyi oluşu, ölçek uyarlama, öğretmenler, Wellbeing, teacher wellbeing, scale adaptation, teachers
APA 7th edition
Ibishova, S., & Kurt, T. (2025). Öğretmen İyi Oluş Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması - Adaptation of the Teacher Well-Being Scale into Turkish. International Journal of the Pursuit of Excellence in Leadership, 5(1), 45-55.
Harvard
Ibishova, S. and Kurt, T. (2025). Öğretmen İyi Oluş Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması - Adaptation of the Teacher Well-Being Scale into Turkish. International Journal of the Pursuit of Excellence in Leadership, 5(1), pp. 45-55.
Chicago 16th edition
Ibishova, Shahla and Turker Kurt (2025). "Öğretmen İyi Oluş Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması - Adaptation of the Teacher Well-Being Scale into Turkish". International Journal of the Pursuit of Excellence in Leadership 5 (1):45-55.
Aksoy, H. (2021). Öğretmenlerin mesleki gelişim süreçleri ve iş tatmini üzerine bir inceleme. Eğitimde Yeni Yönelimler, 11(3), 201–216.
American Educational Research Association [AERA], American Psychological Association [APA], & National Council on Measurement in Education [NCME]. (2014). Standards for educational and psychological testing. American Educational Research Association.
Aydın, H. (2022). Öğretmenlerin işyerindeki sosyal destek ve iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişki. Eğitimde Sosyal Destek Dergisi, 17(4), 85–101.
Bakır, N., & Arastaman, G. (2025). Öğretmen Öznel İyi Oluş Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (63), 203–243. https://doi.org/10.53444/deubefd.1490984
Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2007). The Job Demands–Resources model: State of the art. Journal of Managerial Psychology, 22(3), 309–328. https://doi.org/10.1108/02683940710733115
Büyüköztürk, Ş. (2021). Veri analizi el kitabı. Pegem Akademi.
Collie, R. J. (2015). Teacher well-being: Exploring the nature of teacher well-being and its implications for professional development. Journal of Educational Psychology, 43(3), 32–40.
Çalışkan, G., & Köse, H. (2021). Öğretmenlerin iş tatmini ve mesleki mutlulukları: Bir model önerisi. Eğitimde Mutluluk Dergisi, 9(2), 135–148.
Çelik, M., & Yılmaz, E. (2020). Öğretmenlerin iyi oluş düzeyleri ve mesleki deneyimlerinin psikolojik etkileri. Eğitim Araştırmaları, 25(4), 211–229.
Demir, S., & Yalçın, M. (2022). Öğretmenlerin mesleklerine olan bağlılıkları ve ruhsal esenlik düzeyleri. Eğitim Psikolojisi Dergisi, 14(2), 118–134.
Ergün, E., & Nartgün, Ş. S. (2017). Öğretmen Öznel İyi Oluş Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 385–397. https://doi.org/10.19126/suje.296824
Friedman, I. A., & Farber, B. A. (1992). Professional burnout in Israel: Factors associated with its occurrence. Journal of Organizational Behavior, 13(3), 127–141.
Geving, A. M. (2007). The influence of teacher motivation, stress, and support on teacher burnout in high school teachers. Educational Psychology Review, 19(3), 301–316.
Hakanen, J. J. (2006). The role of personal resources in burnout and work engagement: A longitudinal study. Journal of Applied Psychology, 91(2), 59–65.
Hargreaves, A., & Fullan, M. (2012). Professional capital: Transforming teaching in every school. Teachers College Press.
Ingersoll, R. M., & May, H. (2012). The impact of teacher mentoring on teacher retention: A review of the literature. Educational Researcher, 41(3), 148–157.
International Test Commission. (2017). The ITC guidelines for translating and adapting tests (2nd ed.). https://www.intestcom.org/files/guideline_test_adaptation_2ed.pdf
Jones, M. (2018). Teacher well-being: A key component of effective teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 69(4), 77–85. https://doi.org/10.1016/j.tate.2017.10.005
Karagöz, M. (2021). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Pedagojik Araştırmalar Yayınları.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
Kaya, F., & Kesici, S. (2021). Öğretmenlerin işyerindeki liderlik tarzlarına göre iyilik halleri: Bir araştırma. Eğitim Yönetimi Dergisi, 13(1), 21–37.
Koçak, M., & Çolak, İ. (2023). Okul destek sistemleri ve öğretmenlerin mesleki iyilik halleri. Eğitim Bilimlerinde Yeni Yöntemler, 12(2), 52–63.
Kyriacou, C. (2001). Teacher stress: A review of the literature. Educational Psychology Review, 13(3), 185–197.
Kyriacou, C. (2001). Teacher stress: A review. Educational Psychology, 21(4), 1–20.
Öztürk, H. (2020). Pandemi sonrası öğretmenlerin mesleki yaşamları ve stres düzeyleri. Eğitimde Kriz Dönemleri, 6(3), 72–80.
Sargent, T., & Hannum, E. (2005). Keeping teachers happy: Job satisfaction among primary school teachers in rural China. Comparative Education Review, 49(2), 173–204. https://doi.org/10.1086/428100
Sava, F. (2020). Öğretmenlerin iyi oluş düzeyleri ve mesleki gelişimlerine olan etkisi. Eğitimde Yeni Yönelimler, 18(2), 145–160.
Schwarzer, R., & Hallum, S. (2008). Perceived teacher self-efficacy as a predictor of job stress and burnout: Mediation analyses. Applied Psychology: An International Review, 57(1), 152–171. https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.2008.00359.x
Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2010). Teacher self-efficacy and teacher burnout: A study of relations. Teaching and Teacher Education, 26(2), 105–115. https://doi.org/10.1016/j.tate.2009.11.001
Şimşek, M. (2019). Öğretmenlerin ruhsal esenliklerini artırmaya yönelik stratejiler. Psikolojik Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(1), 79–90.
Yılmaz, E., & Aslan, S. (2021). Öğretmenlerin iş tatmini ve ruhsal iyilik halleri üzerine bir araştırma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 23(3), 215–232.
