Volume 2 Issue 1 (June 2022)
Original Articles Issue Information

pp. -

Abstract

Keywords:

Original Articles Okul Öncesi Öğretmenlerinin Eğitim Sürecinde Yaşadıkları Sorunlar ve Sorunların Kaynakları Konusundaki Değerlendirmeleri

Yasemin Betül BUĞDAYCI, Öznur TULUNAY ATEŞ

pp. 2 - 11

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin öncesi eğitimde karşılaştıkları sorunları öğretmen ve yönetici görüşlerine göre belirlemek ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim öğretim yılında MEB’ e bağlı resmi anaokulları ve anasınıfı bulunan ilkokullarda görevli 30 okulöncesi öğretmeni ve 12 yönetici oluşturmaktadır. Araştırmada veriler nitel araştırma deseninde tasarlanmıştır. Veri toplama aracı olarak görüşme formu kullanılmıştır ve veriler içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların büyük çoğunluğu; aile tutumu, Milli Eğitim Bakanlığı teşkilatı ve eğitim politikalarından kaynaklı sorunlar yaşandığını belirtmektedirler. Öğretmen ve yöneticilere göre, eğitim sürecinin uzun olması, yardımcı personel yetersizliği, ailelerin okul öncesi eğitim hakkında yeterli bilgiye sahip olmaması, eğitim sürecinde öğretmene müdahalenin fazla olması, Milli Eğitim Bakanlığı teşkilatından kaynaklı sorunlar ve finansal yetersizlikler okul öncesi eğitimdeki temel sorunlar arasındadır. Öğretmenler, okul öncesi eğitimde karşılaşılan sorunların çözümüne yönelik olarak, okul öncesi eğitimin kapsamı ve önemi hakkında bilgi veren veli seminerleri düzenlenmesi, okul öncesi öğretmenlerinin dinlenmesi ve zorunlu ihtiyaçların karşılanabilmesi için mevzuata teneffüs süresinin eklenmesi ve okul öncesi eğitimin zorunlu eğitim kapsamına alınması yönünde önerilerde bulunmuşlardır.

Keywords: Eğitim Sorunları, Okul Öncesi Eğitim, Okul Öncesi Öğretmeni, Yönetici

Original Articles Ivan Illich: Okulsuz Topluma Doğru mu?

Ertuğ CAN, Caner OZAN

pp. 12 - 21

Abstract

Bu araştırmanın amacı Ivan Illich’in eğitim anlayışını, okula bakışı açısından analiz etmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kapsamında Ivan Illich’in “Okulsuz Toplum” kitabı doküman olarak incelenmiş ve veriler betimsel analiz ile değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre Ivan Illich, öğrenmenin genel olarak okul dışında gerçekleştiğini, eğitim ve öğretim için okula kaynak ayırmanın gereksiz olduğunu belirtmektedir. Ivan Illich’e göre okullar, öğrenme hakkını engelleyen, gereksiz para ayrılan, fırsat eşitsizliği yaratan, öğrencinin eksiklik duygusuyla yetişmesine sebep olan, beyin yıkama kurumlarıdır. Öğretmenler de bu kurumda yıkıcı otorite rolüne sahip, kitapları kıskanan ama sistemden şikayetçi olan bireylerdir. Okul kurumunun bir anda ortadan kaldırılamayacağını savunan Illich, eğitimin günümüz okulları ile değil; sokak, kütüphane, genel ağ gibi alternatif yerler ile gerçekleşmesi gerektiğini savunmaktadır. Illich, eğitim için kaynak hizmeti sağlanırken öğrencinin fiziksel çevresinin kullanışlı hale getirilmesini, yetenekli bireylerin yönlendirilmelerini, etkili öğrenme için öğrencilerin akranlarıyla buluşabilecekleri bir iletişim ağına eklenmesini, alanında profesyonel olan kişilere kolayca ulaşılabilecekleri, adreslerinin ve bilgilerinin yazıldığı bir liste oluşturulmasını önermektedir. COVID-19 pandemisi ile birlikte okul kapanmalarının yaşanması, sanal okulların yaygınlaşması ve sanal sınıf uygulamaları, Illich’in okulsuz toplum hayalinin bir ütopya olmadığının göstergesidir. Sonuç olarak, Illich’in de belirttiği gibi günümüzde özgürlük temelinde, eleştirel düşünme ve yaratıcılığı ön plana çıkaran eğitim sistemlerine daha çok ihtiyaç bulunmaktadır.

Keywords: Ivan Illich, Fırsat Eşitsizliği, Okulsuzlaşma, Sanal Okullar

Original Articles Paylaşılan Liderlik Üzerine Kavramsal Bir Analiz

Ramazan ÖZKUL, Metin KIRBAÇ

pp. 22 - 28

Abstract

Liderlik, amaçlara ulaşabilmek için bir grubu etkileme sürecidir. Bu etkinin kaynağı yine toplumdan alınan güçtür. Yönetim pozisyonunda olan kişiler genelde otorite ile yetkilerini göstermek isterler. Ancak tüm yöneticiler lider olma özelliği taşımayabilirler. Bir örgütün yöneticiye sınırsız yetki vermesi onun lider olduğu anlamına gelmemektedir. Liderlik kavramı her ne kadar tek kişilik bir çağrışım yapsa da çağdaş yaklaşımlar dikkate alındığında artık tek kişinin lider olamayacağı söylenebilir. Aynı liderlik tarzı ile her ortamda her zaman liderlik sergilenmesinden ziyade uygun ortam ve zamana göre farklı liderlik yaklaşımları uygulanmalıdır. Paylaşılan liderliğin bilimin diğer alanındaki gelişmelere paralel olarak özellikle pandemi süreci ile birlikte okul liderliği konu alanında önem kazandığı söylenebilir. Bu çalışmada öncelikli olarak paylaşılan liderliğe ilişkin kavramsal bir çerçeve oluşturulmuş, daha sonra okul ve eğitim yönetiminde paylaşılan liderlik incelenmiş konu ile ilgili yapılan araştırmalara değinilmiştir.

Keywords: Paylaşılan Liderlik, Yaklaşım, Okul, Yönetim

Original Articles Singapur, Japonya ve Türkiye Eğitim Yönetim Sistemlerinin Değişik Parametrelere Göre Karşılaştırılarak Araştırılması

Zeynep Tuğba PAKSOY, Esef Hakan TOYTOK, Ayşe Nur KAHVECİ

pp. 29 - 40

Abstract

Bu araştırmada Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından 3 yıllık aralıklarla yapılan PISA’ya (Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı) katılan ve başarı gösteren ülkelerden Singapur ve Japonya ile Türkiye eğitim yönetim sistemi karşılaştırılmıştır. Araştırmada ele alınan ülkelerin eğitim yönetim sistemlerinin karşılaştırılması yapılırken ülkelerin genel yapısı, eğitim sistemlerinin yapısı, eğitim yönetimi teşkilat yapılanması ve denetim, öğretmen yetiştirme ve atama sistemleri ile derslerin işleniş şekilleri olmak üzere beş parametre kullanılmıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacını, Singapur, Japonya ve Türkiye eğitim yönetim sistemlerinin karşılaştırılarak benzerlik ve farklılıklarının belirlenmesi oluşturmaktadır. Araştırma deseni, nitel araştırma yöntemlerinden belge doküman analizi yönteminin kullanılması ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin elde edilmesinde literatür taraması yapılırken ele alınan ülkelerin resmi bakanlık web siteleri ile ilgili makaleler incelenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, ele alınan üç ülkenin de eğitim basamaklarının ve merkezi eğitim teşkilat yapılanmasının benzerlikler gösterdiği görülürken, farklılıkların denetim sistemlerinde, okul yönetici atama sistemlerinde, öğretmen seçme ve atama sistemlerinde ve öğretmen özerkliklerinde olduğu görülmüştür. Sonuç olarak Singapur ve Japonya'da eğitim politikalarının daha istikrarlı olduğu düşünülürken ülkemizde bu istikrarın sağlanamadığı düşünülmektedir.

Keywords: Singapur Eğitim Yönetimi, Japonya Eğitim Yönetim, Türkiye Eğitim Yönetim, Karşılaştırmalı Eğitim

Original Articles Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Uygulamada Karşılaştığı Sorunlar

İsmail AÇIKGÖZ

pp. 52 - 63

Abstract

Sosyal bilgiler dersi bağımsız bir bilimsel alan değildir; tarih, coğrafya, hukuk, felsefe, toplum bilim, ekonomi, arkeoloji, ruh bilim, antropoloji, yurttaşlık vb. alanları içine alan geniş tabanlı bir derstir. Sosyal bilgiler dersi bireylere haklarını ve sorumluklarını bilen, araştıran, sorgulayan, eleştirel düşünebilen, farklı ve özgün bakış açısına sahip, toplumsal hayata aktif olarak katılan aktif bilinçli bir nesil yetiştirmeyi amaçlar. Etkili ve verimli bir sosyal bilgiler eğitimi için de karşılaşılan problemlerin çözülmesi ve aktif bir öğrenme ortamının sağlanması gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı 2020-2021 eğitim öğretim döneminde Kahramanmaraş ili Türkoğlu ilçesinde ortaokulda görevli sosyal bilgiler öğretmenlerinin uygulamada karşılaştığı sorunları ortaya çıkarmaktır. Araştırmada sosyal bilgiler öğretmenlerin karşılaştıkları problemleri belirlemek ve problemlerin çok yönlülüğünün tespiti amacı ile nitel çalışma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji) deseni tercih edilmiştir. Çalışmaya, Kahramanmaraş ili Türkoğlu ilçesinde MEB'e bağlı orta okullarda görevli 20 Sosyal Bilgiler Öğretmeni dahil olmuştur. Araştırmada verileri toplamak için yarı yapılandırılmış görüşme formundan yararlanılmıştır. Veri toplamak için yazılı iletişim metodu kullanılmıştır. Toplanmış olan veriler nitel veri analiz modellerinden içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda; sosyal bilgiler dersine gerekli önem verilmediği, ders saatlerinin yetersiz görülmesinden dolayı konuların yetiştirilemediği, öğrencilerin dersi ezber dersi olarak gördüğü, derste kullanılan araç-gerecin yetersiz olduğu gibi sorunlar tespit edilmiştir. Bu sorunlar öğretmenlerin eğitim ve öğretimde verimli olmalarını engellemektedir.

Keywords: Sosyal Bilgiler, Sosyal Bilgiler Öğretmeni, Sorun